Ung thư là một căn bệnh nguy hiểm và đáng sợ. Để phát hiện và điều trị bệnh này, các phương pháp tầm soát rất quan trọng. Trong những năm gần đây, xét nghiệm máu đã được sử dụng rộng rãi để tầm soát các bệnh ung thư nhằm phát hiện bệnh sớm và điều trị.
Nhưng liệu tầm soát ung thư bằng xét nghiệm máu có chính xác hay không? Hãy cùng Phòng khám Đa khoa Med.Lotus giải đáp trong bài viết dưới đây nhé!
Cơ chế hoạt động của xét nghiệm máu trong tầm soát ung thư
Xét nghiệm máu là một phương pháp kiểm tra đơn giản và tiện lợi. Khi ung thư phát triển, nó sẽ sản xuất ra một số loại protein và kháng thể đặc biệt. Những chất này được gọi là “chỉ số khối u” (tumor markers) và có thể được phát hiện thông qua xét nghiệm máu.
Tuy nhiên, không phải chỉ số khối u nào cũng đặc hiệu cho từng loại ung thư. Đôi khi, những chỉ số này cũng có thể tăng cao trong các bệnh lý khác hoặc ngay cả ở những người không mắc bệnh gì cả. Do đó, xét nghiệm máu không thể đưa ra kết luận chính xác về sự tồn tại của ung thư.
Sự hữu ích của xét nghiệm máu trong tầm soát ung thư
Mặc dù không chính xác 100%, xét nghiệm máu vẫn có ý nghĩa rất lớn trong tầm soát ung thư. Nó giúp phát hiện sớm bệnh và giúp các bác sĩ đưa ra quyết định điều trị kịp thời. Đồng thời, xét nghiệm máu cũng giúp theo dõi quá trình điều trị và dự báo tiến triển của bệnh.
Ví dụ, xét nghiệm PSA (prostate-specific antigen) được sử dụng cho tầm soát ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới. Xét nghiệm này không chỉ giúp phát hiện sớm ung thư mà còn giúp theo dõi quá trình điều trị và dự báo tiến triển của bệnh.
Những loại ung thư có thể được phát hiện thông qua xét nghiệm máu
Có nhiều loại ung thư có thể được phát hiện thông qua xét nghiệm máu. Dưới đây là một số ví dụ:
Ung thư vú
Xét nghiệm CA 15-3 và CA 27.29 có thể giúp phát hiện sớm ung thư vú.
Ung thư tiền liệt tuyến
Xét nghiệm PSA là phương pháp thông dụng để tầm soát ung thư tiền liệt tuyến.
Ung thư ruột kết
Các chỉ số khối u như CEA (carcinoembryonic antigen) và CA 19-9 có thể giúp phát hiện sớm ung thư ruột kết.
Ung thư phổi
Xét nghiệm LDH (lactate dehydrogenase) và các chỉ số khối u có thể được sử dụng cho tầmsoát ung thư phổi.
Ung thư gan
Các chỉ số khối u như AFP (alpha-fetoprotein) và CA 19-9 có thể giúp phát hiện sớm ung thư gan.
Các bước cần thiết khi sử dụng xét nghiệm máu trong tầm soát ung thư
Để đảm bảo tính chính xác của kết quả xét nghiệm máu, cần tuân thủ các bước sau:
Lựa chọn chỉ số khối u phù hợp
Mỗi loại ung thư có một số chỉ số khối u riêng biệt. Cần lựa chọn chỉ số khối u phù hợp để tầm soát ung thư.
Kiểm tra kết quả xét nghiệm định kỳ
Việc kiểm tra kết quả xét nghiệm định kỳ là rất quan trọng. Nếu chỉ số khối u tăng cao đột ngột, cần kiểm tra lại hoặc tiến hành các xét nghiệm khác để đưa ra kết luận chính xác.
Xem xét kết quả cùng với các thông tin khác
Kết quả xét nghiệm máu không thể đánh giá độc lập. Cần xem xét kết quả cùng với các thông tin khác như triệu chứng bệnh, lịch sử bệnh và tiền sử gia đình để đưa ra kết luận cuối cùng.
CÂU HỎI THƯỜNG GẶP
Xét nghiệm máu có thể thay thế cho các phương pháp tầm soát khác không?
Không, xét nghiệm máu không thể thay thế cho các phương pháp tầm soát khác như siêu âm và chụp CT. Các phương pháp này cũng rất quan trọng trong việc tầm soát ung thư.
Xét nghiệm máu có đủ chính xác để xác định loại ung thư không?
Không, chỉ số khối u không đặc hiệu cho từng loại ung thư. Chúng chỉ giúp phát hiện sớm bệnh và tiến hành các xét nghiệm khác để đưa ra kết luận chính xác.
Tôi đã phát hiện chỉ số khối u tăng cao trong máu của mình. Điều đó có nghĩa là tôi bị ung thư?
Không nhất thiết. Chỉ số khối u tăng cao trong máu có thể là do nhiều yếu tố khác nhau. Chẳng hạn như các bệnh lý khác hoặc thực phẩm và thuốc. Cần tiến hành các xét nghiệm khác để đưa ra kết luận cuối cùng.
Tầm soát ung thư bằng xét nghiệm máu có phù hợp cho mọi người không?
Không, tầm soát ung thư bằng xét nghiệm máu phù hợp cho những người có nguy cơ cao mắc ung thư hoặc có tiền sử gia đình với bệnh này. Đối với những người không ở trong nhóm rủi ro này, các phương pháp tầm soát khác như siêu âm và chụp CT được khuyến cáo.
Xét nghiệm máu là phương pháp tầm soát ung thư có thể giúp phát hiện bệnh sớm nhằm chữa trị kịp thời. Tuy nhiên, để đảm bảo tính chính xác của kết quả, cần tuân thủ các bước đúng đắn và xem xét kết quả cùng với các thông tin khác. Ngoài ra, cũng cần lưu ý rằng xét nghiệm máu không thể thay thế cho các phương pháp tầm soát khác và chỉ số khối u cũng không đặc hiệu cho từng loại ung thư.
Tầm soát ung thư bằng dịch vụ xét nghiệm máu có chính xác không? Như vậy, câu trả lời là có, nhưng cần tuân thủ các bước đúng đắn và xem xét kết quả cùng với các thông tin khác để đưa ra kết luận chính xác. Việc tầm soát ung thư là rất quan trọng và cần được thực hiện định kỳ để phát hiện bệnh sớm và cải thiện khả năng chữa trị.